طاهره ايشاني؛ معصومه نعمتي قزويني
المجلد 9، العدد 27 ، يناير 1435، ، الصفحة 65-95
المستخلص
مقولهي انسجام، يکي از مباحث مورد توجّه زبانشناسان ازجمله زبانشناسان نقشگرا در تحليل گفتمان است. از نظر آنان تحليل گفتمان عبارت است از مطالعه و بررسي ارتباط، همبستگي و پيوندهاي موجود ميان جملهها در گفتمانهاي نوشتاري و کلامي. به ديگر سخن، نکتهي مهم در چنين تحليلي، مفهوم انسجام و چگونگي پيوند معاني جملهها يا گزارهها ...
أكثر
مقولهي انسجام، يکي از مباحث مورد توجّه زبانشناسان ازجمله زبانشناسان نقشگرا در تحليل گفتمان است. از نظر آنان تحليل گفتمان عبارت است از مطالعه و بررسي ارتباط، همبستگي و پيوندهاي موجود ميان جملهها در گفتمانهاي نوشتاري و کلامي. به ديگر سخن، نکتهي مهم در چنين تحليلي، مفهوم انسجام و چگونگي پيوند معاني جملهها يا گزارهها در يک گفتمان است. با مروري بر پيشينهي پژوهشهاي قرآني، معلوم ميشود که مسئلهي انسجام در قرآن نيز از ديرباز مورد توجه انديشمندان و پژوهشگران قرار داشته است؛ بهعنوان نمونه برخي از آنان، پديدهي انسجام در قرآن را از خلال پژوهش در نظم قرآن، تحليل و بررسي کردهاند که از آن جمله ميتوان به نظريهي نظم عبدالقاهر جرجاني اشاره کرد. در پژوهش حاضر با رويکرد زبانشناسيِ نقشگرا و به روش توصيفي- تحليلي و آماري، به بررسي کمّي انسجام و پيوستگي براساس الگوي انسجام و پيوستگي حسن(1984) و همچنين هليدي و حسن (1985) در سورهي مبارکهي «صف» پرداخته شده و با بهکارگيري روشي علمي و نه صرفاً نظري، اين نتيجه به دست آمده که اين سوره، باوجود داشتن تنوع مضمون، از انسجام و پيوستگي بالايي برخوردار است.